41% sinh viên không thích sống cao thượng?

08:25' 14/07/2009 (GMT+7)

- Nghiên cứu tiến hành trên 874 sinh viên từ các trường ĐH tại TP.HCM cho thấy: 41% SV đồng ý không nhất thiết phải sống cao thượng vì đôi khi cao thượng lại là mù quáng. Kết quả này chỉ có giá trị ở phạm vi nghiên cứu hay mang tính đại diện rộng hơn? VietNamNet trao đổi với tiến sĩ tâm lý Huỳnh Văn Sơn (ĐH Sư phạm TP.HCM), tác giả cuộc khảo sát.

* Theo khảo sát, có 41% không thích sống cao thượng, vậy Tiến sĩ có thể cho biết con số trên có đại diện cho sinh viên cả nước hay không?

41% sinh viên không thích sống cao thượng? Images1821346_thay-SON

Tiến sĩ Huỳnh Văn Sơn (ĐH Sư phạm TP.HCM)

- Những biểu hiện như chưa chọn lối sống cao thượng (41%) là thiếu hy sinh vì cộng đồng, còn thói quen nói xấu người khác không thể phủ nhận rằng sinh viên chưa được giáo dục một cách hiệu quả về những giá trị sống và kỹ năng sống.

Không thể bỏ qua thực tế xã hội làm sinh viên ít nhiều bị lung lay trước sức ép của lối sống vật chất và vị kỷ... Nói ảnh hưởng lớn là dù không phải tất cả sinh viên đều bị tác động thụ động...

Con số trên được chọn phân tầng trên địa bàn TP.HCM với nhiều trường, nhiều ngành khách nhau nên cho thấy, nó có độ tin cậy và khái quát nhất định, dù chưa phải là đại diện cho sinh viên cả nước.

* Theo ông, sống cao thượng sẽ bị thiệt thòi như thế nào?

- Sống cao thượng sao lại có thể đặt với khái niệm thiệt thòi? Nếu con người sống cao thượng thì cái được rất nhiều, đó là tình thương trách nhiệm, lòng nhân ái, tình cảm đích thực mà con người dành cho nhau.

Sẽ rất khập khiễng nếu đặt vấn đề sống cao thượng mà thiệt thòi nằm song song cùng nhau. Nếu đã không cùng tiêu chí so sánh thì sao có thể nói một cách rõ ràng về vấn đề thiệt thòi hay không?

Cao thượng tt. Cao cả, vượt hẳn lên những cái tầm thường, nhỏ nhen về phẩm chất, tinh thần.

(Theo Từ điển Tiếng Việt, Hoàng Phê chủ biên - Nxb Đà Nẵng, Trung tâm Từ điển học, 2005)

* Nhưng theo kết quả khảo sát của ông thì có tỷ lệ không nhỏ sinh viên cho rằng đó là thực tế. Vậy nguyên nhân của quan niệm đó do đâu mà có?

- Theo tôi, giáo dục gia đình có phần buông lỏng việc giáo dục con cái theo hướng nhân văn – nhân ái. Những chương trình giáo dục cộng đồng và tôn vinh những nét đẹp văn hóa cũng chưa được quan tâm nhiều.

Những tác động tiêu cực từ phía xã hội và những thực tế của xã hội phần nào ảnh hưởng đến tâm lý giới trẻ… Lẽ đương nhiên ngay trong nghiên cứu này, sinh viên cũng khẳng định rằng suy nghĩ của bản thân là yếu tố quyết định.

* Theo Tiến sĩ, sự cao thượng mâu thuẫn với tính thực tế như thế nào?

- Sự cao thượng và tính thực tế không có gì là mâu thuẫn nếu như hiểu đúng về tính thực tế của cuộc sống. Thực tế cũng do chính con người tạo ra mà thôi.

Việc quan tâm đến tính thực tế là điều cần nhưng nên có thái độ lạc quan để hướng đến những giá trị cân đối. Cuộc sống xã hội chỉ thực sự tốt hơn khi mỗi người chúng ta dung hòa những nhu cầu, hướng đến sự cân bằng của những giá trị.

Nếu cứ quan tâm đến những mục đích hay phương tiện như đồng tiền, vật chất và những cái ăn – mặc - ở... đơn thuần thì rõ ràng giá trị đích thực chưa được tôn vinh... Sống cần hướng đến những giá trị làm người mới tạo cho chúng ta một cuộc sống viên mãn và hạnh phúc đúng nghĩa nhất.

36% SV đồng tình rằng làm việc theo lương tâm sẽ bị thua thiệt và 28% số người được hỏi có tư tưởng trả thù, báo oán.

Có 32% sinh viên chấp nhận hành vi vô ơn, không xem đó là chuyện phi đạo đức.

* Thưa tiến sĩ, đề tài nghiên cứu của ông Hội đồng khoa học đánh giá ra sao?

-Nhiều phản biện cho rằng chính việc nghiên cứu trên sinh viên là điều hết sức phù hợp vì đó chính là những người thực sự là chủ của tương lai.

Những người hôm nay nhìn về giá trị đạo đức – nhân văn như thế nào thì vài năm nữa lối sống, cách hành xử của họ sẽ quy chiếu theo những giá trị đó.... Có lẽ nhận được sự đánh giá tốt của Hội đồng làm cho những người thực hiện đề tài cảm thấy trách nhiệm còn phía trước thật nhiều...

Chúng tôi dự định tiếp tục nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống những chỉ số trong quan niệm của vị thành niên – thanh niên Việt Nam về tình yêu và hạnh phúc gia đình cũng như những vấn đề có liên quan trong đời sống gia đình.

Ngoài ra, còn một đề tài nghiên cứu chuyên biệt về kỹ năng sống của sinh viên tại TP.HCM do tôi làm chủ nhiệm cùng các cộng sự bộ môn Tâm lý học – ĐH Sư phạm TP.HCM sẽ được thực hiện nhằm gia tăng hiệu quả rèn luyện kỹ năng sống cho sinh viên hiện nay, góp phần giúp sinh viên vào đời và làm nghề hiệu quả hơn.

* Cảm ơn ông.

Cố tình “né” lối sống cao thượng!?

Lê Thị Thanh Huyền - sinh viên Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM: Thực sự, từ cao thượng mang hàm nghĩa rộng, rất khó mà có thể phân biệt được khi nào mình đã sống cao thượng hay chưa.
Tùy thuộc vào hoàn cảnh mà sống theo đúng con người của mình. Mà trong cuộc sống hiện nay thì tìm thấy một con người cao thượng chắc phải “đỏ con mắt”.
Hà Huyên - nhân viên văn phòng (quận Bình Thạnh): Tôi hành động theo lương tâm của mình, những gì nên làm thì tôi làm.
Còn về bạn bè tôi thì thường sống ích kỉ cho riêng mình, ít khi nghĩ đến người khác. Từ cao thượng theo tôi hiện nay đã dần bị mất trong xã hội và nhiều người cố tình né tránh nó.
Bác Nguyễn Tuấn - cựu chiến binh (quận Thủ Đức): Đối với giới trẻ, khó có thể tìm được một người sống cao thượng. Chính xã hội hiện tại phần nào đã đẩy con người ta sống thực dụng hơn rất nhiều. Ngày xưa người ta chia sẻ cho nhau từng nắm cơm, củ khoai, còn bây giờ mạnh ai nấy sống nên khó có lòng cao thượng.”

Thật. Chả mấy ai cao thượng được.